Có lẽ bạn không ít lần sử dụng thang máy ở các tòa nhà công cộng hay ở nhà mình. Nhưng bạn có biết làm thế nào để thang máy có thể dừng lại khi tốc độ vượt quá giới hạn? Câu trả lời sẽ được GamaLift giải đáp qua nội dung về bộ điều tốc thang máy sau đây.

Bộ điều tốc thang máy: khái niệm và ứng dụng

Bộ điều tốc thang máy (Governor) hay còn gọi là bộ khống chế vượt tốc thang máy là thiết bị có tác dụng kích hoạt phanh cơ của thang máy nhằm làm giảm tốc độ của cabin thang máy khi nó di chuyển vượt quá tốc độ cho phép. 

Bộ điều tốc thang máy đóng vai trò quan trọng trong cấu tạo thang máy để đảm bảo an toàn cho người sử dụng bằng cách kiểm soát và khống chế tốc độ vận hành của thang máy trong giới hạn được thiết kế.

Bộ điều tốc thang máy chủ yếu được sử dụng với các loại thang máy cáp kéo vì chúng có tốc độ cao, nhằm phòng ngừa trong trường hợp phanh ở động cơ không kiểm soát được tốc độ di chuyển của cabin, giữ an toàn cho hành khách.

Vị trí đặt bộ điều tốc trong phòng máy của thang máy cáp kéo
Vị trí đặt bộ điều tốc trong phòng máy của thang máy cáp kéo
Vị trí đặt bộ điều tốc trong phòng máy của thang máy cáp kéo không phòng máy MRL
Vị trí đặt bộ điều tốc của thang máy cáp kéo không phòng máy (MRL)
Vị trí đặt bộ điều tốc tại hố pit của thang máy
Vị trí đặt bộ điều tốc tại hố pit của thang máy

Bộ điều tốc thang máy: cấu tạo, nguyên lý hoạt động

Cấu tạo của bộ điều tốc thang máy

Vai trò của bộ điều tốc trong cấu trúc thang máy là thành phần kích hoạt cơ cấu phanh cơ của thang máy gắn trên cabin để dừng nó lại khi cabin di chuyển với tốc độ vượt ngưỡng cho phép. Cấu tạo của bộ khống chế vượt tốc thang máy gồm 1 cấu trúc puly và ngàm khóa, có 1 sợi cáp nối thành 1 vòng kín qua 2 puly, 1 puly đặt ở phòng máy, 1 puly đặt ở hố pit. Phần giữa của sợi cáp sẽ được gắn cơ cấu phanh cơ của cabin. Bộ điều tốc có cơ chế cảm biến tốc độ để xác định tốc độ của thang máy có bị vượt ngưỡng hay không.

Bộ điều tốc thang máy sử dụng khóa ngàm

Bộ điều tốc thang máy thường được đặt ở phòng máy hoặc gần khu vực để động cơ thang máy. 

Thông số của một bộ điều tốc của hãng EEL - Italia

Điện áp: 24VDC
Đường kính puly: 300mm
Kích cỡ dây cáp: 6mm - 8mm
Tốc độ vận hành thông thường: tới 2.93m/s
Tốc độ ngắt tối thiểu: 0.40m/s
Tốc độ ngắt tối đa: 3.37m/s
Kích thước (RxSxC): 165mm x 220mm x 370mm

Bộ điều tốc thang máy sử dụng chốt hãm

Bộ điều tốc có thể được cài đặt kích hoạt trong phạm vi tốc độ ngắt của nó. Vì thế nó có thể sử dụng cho nhiều loại thang máy có tốc độ vận hành khác nhau.

Nguyên lý hoạt động cơ bản của bộ điều tốc

Khi cabin thang máy di chuyển, cơ cấu đo tốc độ của thang máy cũng được thực hiện ở bộ điều tốc, thông số tốc độ được gửi về bộ điều khiển trung tâm của thang máy (tủ điện). 

Trong trường hợp tốc độ thang máy vượt ngưỡng cho phép, bộ điều tốc thang máy sẽ kích hoạt 1 ngàm khóa chuyển động của puly lại. Khi puly của bộ điều tốc dừng quay, dây cáp sẽ kéo phanh cơ trên cabin thang máy kẹp vào ray dẫn hướng để dừng cabin lại. Đồng thời, tín hiệu được gửi về tủ điện để thực hiện ngắt điện của động cơ và kích hoạt phanh động cơ để hỗ trợ dừng chuyển động của cabin. Sự phối hợp đồng bộ này sẽ giúp cho cabin thang máy có thể dừng lại trong sau khoảng 20-30cm sau khi xảy ra vượt tốc (tùy theo tốc độ vận hành của thang máy). Điều này giúp đảm bảo an toàn cho hành khách đang ở trong cabin thang máy

Nguyên lý bộ điều tốc tác động vào phanh cơ để dừng cabin thang máy
Nguyên lý bộ điều tốc tác động vào phanh cơ để dừng cabin thang máy
Nguyên lý hoạt động của bộ điều tốc thang máy
Minh họa nguyên lý hoạt động của bộ điều tốc thang máy từ TKE

Bộ điều tốc thang máy: sử dụng và bảo trì

Để sử dụng thang máy an toàn và không xảy ra sự cố dẫn đến nguy hiểm cho người sử dụng, bộ khống chế vượt tốc thang máy phải luôn ở trạng thái hoạt động chính xác. Nó cần được kiểm tra thường xuyên hoặc theo các lần bảo trì thang máy định kỳ. (Hãy tham khảo thêm sổ tay hướng dẫn bảo trì thang máy của chúng tôi)

Khó xác định tuổi thọ của một bộ khống chế vượt tốc, nhưng thời gian làm việc của nó có thể kéo dài trên 10 năm ở trạng thái tốt, tất nhiên là trong điều kiện được bảo dưỡng đúng cách.

Bộ điều tốc cần được thay thế nếu nó bị mòn đến mức độ an toàn của toàn bộ hệ thống bị tổn hại hoặc nếu nó không vượt qua việc kiểm tra chỉ số vận hành. Nó cũng có thể cần phải được thay thế trong trường hợp thời gian sử dụng vượt quá thời gian quy định của nhà sản xuất thiết bị.

Thang máy gia đình có gần bộ điều tốc để dừng thang?

Khác với thang máy sử dụng cho các tòa nhà cao tầng, nhà ở gia đình thường có chiều cao 4-6 tầng và sử dụng các loại thang máy cỡ nhỏ có tốc độ dưới 1m/s. Trong đó thang máy gia đình sử dụng công nghệ cáp kéo có tốc độ ở mức 0.6m/s - 1m/s. Chúng cũng cần sử dụng bộ điều tốc với cấu tạo và nguyên lý đã trình bày ở trên. 

Với các loại thang máy gia đình dùng công nghệ thủy lực hay trục vít có tốc độ thấp và chúng cũng có cơ chế dừng thang riêng trong trường hợp quá tốc độ. Chẳng hạn, thang máy thủy lực dùng động cơ bơm dầu thủy lực để điều khiển chuyển động của cabin thang máy thông qua áp suất dầu thủy lực trong cơ cấu piston - xilanh. Cơ chế này giúp nó có thể tự ngừng chuyển động của cabin nhanh chóng thông qua việc khóa van dầu mà không cần tới 1 bộ điều tốc.

Tổng kết nội dung:

Qua phần trình bày về bộ khống chế vượt tốc thang máy của chúng tôi ở trên, chắc hẳn bạn đã hiểu rõ về vai trò và cơ chế hoạt động của thiết bị này cũng như yêu cầu về chăm sóc, bảo dưỡng để thiết bị luôn ở trạng thái hoạt động tốt nhất.


Nội dung chính của chủ đề: bộ điều tốc | bộ điều tốc thang máy | bộ khống chế tốc độ thang máy


Về GamaLift: 

GamaLift là Công ty thang máy cao cấp tại Việt Nam, chuyên thiết kế và cung cấp hệ thống thang máy được sản xuất riêng cho từng công trình nhà ở, kèm theo dịch vụ đầy đủ về bảo trì, sửa chữa, nâng cấp thang máy. 

Với kinh nghiệm lắp đặt hàng nghìn thang máy trên toàn quốc, GamaLift có những giải pháp kỹ thuật giúp cho các loại thang máy phát huy được hết công năng, hoạt động bền bỉ và tiết kiệm ngân sách.

Nhiều kiến thức thang máy chuyên sâu, hữu ích cho người sử dụng về thiết kế - cấu tạo - vận hành - sử dụng thang máy, được chúng tôi tổng hợp tại hơn 100 bài viết hướng dẫn tại trang web của mình (trong đó có nội dung về bộ điều tốc thang máy ở trên). Bên cạnh đó là các nội dung liên quan đến ứng dụng của thang máy trong đời sống xã hội tại Việt Nam và trên thế giới. Đồng thời chúng tôi cũng giới thiệu rõ hơn về năng lực, tiêu chí phục vụ hướng đến đáp ứng tốt nhất nhu cầu của Khách hàng thông qua hoạt động thực tiễn của mình.