Thang máy gia đình: cấu tạo, công nghệ, kích cỡ, các mẫu thang máy đẹp

Giếng thang máy: cabin và các thành phần cơ điện của thang máy được lắp đặt ở bên trong một khoang hình trụ được gọi là giếng thang máy (bên trái Hình 1). Giếng thang máy có thể được làm bằng khung bê tông tường gạch hoặc khung thép vách kính tùy theo thiết kế từng công trình nhưng nó cần phải được xây dựng với kích cỡ đủ lớn để chứa được cabin và các thành phần cơ khí khác.

- Hố PIT thang máy: là phần không gian dưới cabin, bên dưới sàn để giúp thang di chuyển khi đi đến tầng thấp nhất, thường thấp hơn mặt sàn tầng dưới cùng khoảng 800mm – 1400mm. Kích thước hố PIT thang máy gia đình tùy vào tải trọng thang, tải trọng càng lớn thì yêu cầu hố PIT thang máy lớn. Thang máy cáp kéo thì bắt buộc phải làm hố PIT để giảm chấn cho cabin thang máy và đối trọng của nó khi di chuyển xuống thấp nhưng với công nghệ mới như thủy lực, trục vít, chân không thì chúng ta đã có thang máy không hố PIT hoặc kích thước hố PIT rất nhỏ, từ 10 – 15cm, vì thế mà có nhiều ưu thế với nhà cải tạo. 

Hãy tìm hiểu thêm về công nghệ thang máy thủy lực không hố pít của GamaLift sẽ mang lại sự tối ưu khi thiết kế, xây dựng nhà như thế nào 

- Cabin thang máy: Trong cấu tạo thang máy thì cabin thang máy phổ biến là loại làm bằng inox, inox sọc nhuyễn (cao cấp hơn) và cabin thang máy kính. Cabin thang máy làm bằng kính hiện nay đang là xu hướng mới trong thiết kế thang máy cho nhà ở hiện đại vì nó dễ tùy biến để tạo ra các mẫu cabin thang máy đẹp, mang đến phong cách riêng và tăng thêm sự sang trọng cho căn nhà. Ngoài ra, cabin thang máy bằng kính cũng giúp tăng thêm nhiều ánh sáng tự nhiên hơn các loại cabin thang máy bằng chất liệu khác. 

Trong cabin thang máy có lắp bảng điều khiển trong cabin thang máy dành cho hành khách. Một bảng điều khiển trong cabin thang máy gia đình thường bao gồm: 

• Các nút bấm chọn tầng

• Các nút bấm đóng mở cửa

• Các nút bấm kích hoạt chức năng cứu hộ thang máy

Cabin thang máy có kiểu cửa mở tay và cửa tự động. Cửa tự động tiện lợi hơn cho việc đi lại của hành khách nhưng yêu cầu diện tích lớn để lắp đặt, thường phải có chiều rộng giếng thang từ 1,3m trở lên. Trong khi cửa mở tay 1 cánh với ưu điểm là tiết kiệm diện tích thì dùng cho các dòng thang máy kích thước nhỏ hơn. 

- Buồng kỹ thuật hay phòng máy: là nơi chứa động cơ thang máy và bộ điều khiển trung tâm (tủ điện) của thang máy. Đối với thang máy cáp kéo thông thường, động cơ thang máy nằm ở trên cùng của giếng thang máy. Phòng máy thường có chiều cao trung bình khoảng 1,8m – 2,2m. Việc thiết kế phòng máy còn tùy thuộc vào công trình lắp đặt loại thang máy nào. Nếu dùng thang máy cáp kéo thì motor và bộ truyền động phải nằm trên cùng của hành trình giếng thang, do đó, thang máy có tải trọng càng lớn thì motor và trống cuộn cáp càng to và phòng máy phải làm cao hơn. Phòng máy làm tăng chi phí xây dựng nhưng bù lại nó giúp cho việc bảo dưỡng, sửa chữa thang máy trở lên thuận tiện, an toàn hơn. 

Thang máy cáp kéo thế hệ mới dùng động cơ cảm ứng từ có kích thước nhỏ và được đặt ngay bên trong giếng thang, do đó nó không cần làm phòng máy riêng, giúp cho kết cấu thang máy trở lên gọn gàng và tiết kiệm diện tích hơn so với thang máy cáp kéo truyền thống.

Thang máy thủy lực có thể giải quyết được vấn đề về kích thước phòng máy vì bộ truyền động có thể đặt bên dưới cùng hoặc bên cạnh của giếng thang. Vì thế có thể thiết kế thang máy không phòng máy và thang máy không hố PIT khi lắp đặt thang máy cho nhà ở gia đình bằng cách sử dụng công nghệ thủy lực, ngoài ra các công nghệ truyền động trục vít hoặc chân không cũng có thể đáp ứng điều kiện này.

Bộ điều tốc thang máy (hay bộ khống chế tốc độ thang máy): 

Bộ điều tốc thang máy là một thành phần quan trọng có tác dụng dừng thang máy trong trường hợp tốc độ thang máy vượt quá ngưỡng cho phép, nhằm đảo bảo an toàn cho hành khách. Bộ điều tốc thang máy có cơ chế cảm biến tốc độ, nó cũng gửi tín hiệu về bộ điều khiển thang máy để ngắt động cơ để hỗ trợ cho việc dừng thang khi vượt quá tốc độ. 

Các bộ phận kỹ thuật khác: Ngoài các thành phần chính kể trên thì kết cấu thang máy còn có các thành phần khác như cửa tầng, cửa cabin, ray dẫn hướng, cáp, thắng cơ, giảm chấn, bộ đối trọng thang máy...

Hình ảnh minh họa kích thước thang máy với tường gạch

Hình ảnh minh họa kích thước thang máy dành cho giếng thang khung kim loại

Công nghệ thủy lực sử dụng bơm thủy lực để điều chỉnh áp suất của dầu thủy lực trong cơ cấu pit-tông - xi-lanh để nâng hạ cabin thang máy. Thang máy sẽ đi lên dưới áp suất của dầu thủy lực được bơm vào xi-lanh. Khi đi xuống, cabin có thể sử dụng trọng lực kết hợp với van điều áp giúp tiết kiệm năng lượng. Công nghệ thủy lực giúp cho thang máy vận hành êm hơn. 

Tốc độ vận hành của thang máy gia đình kiểu trục vít thấp, chỉ đạt 0.15m/s. Vì thế loại thang máy này thường chỉ thích hợp với các căn nhà chiều cao 2-3 tầng. Đây là một nhược điểm rất lớn của công nghệ thang máy trục vít. 

Công nghệ chân không sử dụng máy bơm khí để điều chỉnh áp suất không khí bên trong giếng thang, làm giảm áp suất, tạo lực hút bên trên cabin từ đó tạo ra lực nâng hoặc hạ cabin thang máy.

Phần này chúng tôi đưa ra bảng chỉ tiêu kỹ thuật của 4 loại công nghệ ứng dụng cho thang máy gia đình (diện tích hố thang, chiều cao hành trình có thể phục vụ, tốc độ tối đa, tính năng an toàn,…) để bạn lựa chọn cho việc thiết kế, lắp đặt:

*Chú thích: Cáp kéo MR (Machine Room): thang máy cáp kéo có phòng máy. Cáp kéo MRL (Machine Room Less): thang máy cáp kéo không phòng máy.

Như vậy, theo bảng trên ta thấy:

- Nếu diện tích nhỏ hơn 1m2, bạn chỉ có 2 lựa chọn thang máy gia đình công nghệ: thuỷ lực, chân không.

- Nếu cạnh hố PIT nhỏ hơn hoặc bằng 15cm; OH nhỏ hơn hoặc bằng 260cm thì lựa chọn thuỷ lực, trục vít, chân không.

Đọc thêm: Thang máy không hố Pit- Giải pháp tối ưu cho ngôi nhà nhỏ

- Tốc độ: Thang máy thủy lực có tốc độ ≤ 0,6m/s. Thang máy trục vít ≤ 0,3m/s. Thang máy cáp kéo có tốc độ ≥ 1m/s

- Số lần khởi động/giờ cho phép của các loại thang máy thủy lực, chân không, trục vít thấp nên chỉ phù hợp với nhà riêng hoặc cửa hiệu số tầng thấp. Còn nhà ở kết hợp cho thuê có tần suất sử dụng thang máy rất cao thì nên lựa chọn cáp kéo.  

- Thang máy nào thiết kế đúng tiêu chuẩn, quy chuẩn quốc tế, được giám sát đầy đủ, được lắp đặt đúng quy trình cũng an toàn nhưng nhờ lợi thế về công nghệ nên thuỷ lực được đánh giá là thang máy an toàn nhất.

Thang máy gia đình được thiết kế để có thể sử dụng nguồn điện 3 pha hoặc 1 pha. Bảng sau đây phân tích một số điều bạn cần lưu ý:

Giả sử tất cả thang máy được sản xuất theo cùng quy chuẩn, vật liệu, thì về nguyên tắc có thể xét đến độ bền của thiết trên 2 yếu tố:

- Sự bào mòn do ma sát tiếp xúc.

- Sự già hoá của các linh kiện, thiết bị điện tử.

Do vậy, tuy chưa có thống kê đầy đủ nhưng chúng tôi cho rằng:

- Sự già hoá của các linh kiện điện tử ở 4 loại công nghệ là như nhau.

- Sự bào mòn do ma sát thì công nghệ cáp kéo, trục vít là lớn nhất.

- Trong các loại thang máy gia đình thì thang máy thuỷ lực và thang máy chân không có sự mài mòn do ma sát thấp nhất nên có thể đánh giá là bền nhất (riêng chân không thì hệ thống quạt tạo áp lực có thể phải thay thế sớm).

Những tính năng đảm bảo an toàn thường được trang bị cho thang máy gia đình

Tính năng cứu hộ khi thang máy mất điện

- Thang máy gia đình sử dụng nguồn điện lưới để vận hành, nếu mất điện đột ngột có thể xảy ra tình huống người bị kẹt trong cabin. Do đó, thang máy gia đình cần được trang bị tính năng cứu hộ khi mất điện. Đó một thiết bị lưu trữ điện dự phòng (Automatic Rescue Device - ARD) được điều khiển bởi tủ điện. Khi thang máy mất điện, bộ lưu điện này sẽ cấp điện cho tủ điện điều khiển động cơ đưa cabin xuống tầng gần nhất và mở cửa để hành khách ra ngoài.

Tính năng liên lạc tự động đến trung tâm hỗ trợ, kỹ thuật viên

Trong trường hợp thang máy gia đình gặp sự cố mất an toàn, để kịp thời thông báo và nhận sự trợ giúp của Kỹ thuật viên thang máy, thang máy gia đình được trang bị tính năng Emergency Call - Em-call. Đây là hệ thống điện thoại được cài đặt sẵn các số máy của trung tâm kỹ thuật hoặc kỹ thuật viên để họ có thể nói chuyện và hướng dẫn hành khách trong cabin thao tác xử lý an toàn trong các tình huống khẩn cấp. 

Tính năng tự cứu hộ chủ động

Đây là một tính năng được trang bị riêng cho dòng thang máy gia đình công nghệ thủy lực, gọi là Self Rescue System - SRS. Khi hành khách đi thang máy, nếu thấy thang máy vận hành không ổn định như rung lắc, có tiếng kêu bất thường thì sẽ chủ động kích hoạt tính năng SRS, thang máy sẽ điều khiển đưa cabin xuống tầng gần nhất và mở cửa để hành khách ra ngoài.

Tính năng quản lý an ninh

Không chỉ thang máy ở các khu trung cư, văn phòng mới có trang bị tính năng an ninh mà thang máy gia đình cũng được trang bị nhằm hạn chế người có thể sử dụng thang máy. Đó là các bộ quét vân tay, hay thẻ từ định danh dành cho những người sử dụng. Khi định danh của hành khách được xác nhận thì thang máy mới mở cửa hoặc bảng điều khiển trong cabin mới được kích hoạt để sử dụng. 

Về thẩm mỹ:

Để chọn thang máy đảm bảo tính thẩm mỹ, dễ lắp đặt thì thuỷ lực, trục vít, chân không là các lựa chọn tốt nhất vì thiết kế đẹp, đa dạng, kích thước nhỏ dễ bố trí, không cần cải tạo nhà, không cần cải tạo phòng máy, không cần đào hố PIT.

Về yếu tố môi trường khi lắp đặt thang máy:

- Trong nhà thì không vấn đề gì đối với tất cả các loại công nghệ.

- Ngoài nhà:

+ Bạn cần lưu ý đến hiệu ứng nhà kính. Do ở Việt Nam khác ở châu Âu nên khi khảo sát vị trí lắp đặt phải chú ý đến hiệu ứng nhà kính. Ví dụ hướng Tây thì tuyệt đối tránh hoặc chọn vị trí có bóng mát vì thời gian nắng kéo dài gây nóng buồng cabin. Nếu không thì nên chọn vị trí có bóng mát vì nếu phải dán phủ cách nhiệt thì vô cùng tốn kém chi phí.

+ Khi có ánh sáng chiếu trực tiếp thì các cảm biến quang nhận biết tầng có thể sẽ rối nhiễu (loại hồng ngoại) hoặc suy giảm từ (đối với loại cảm biến từ) và sự già hoá nhanh của linh kiện, thiết bị.

+ Một lưu ý đặc biệt: Không nên sử dụng điều hoà cho thang máy gia đình như thiết kế của thang máy công cộng. Vì thời gian sử dụng thang máy gia đình ngắn, khi có người vào điều hoà mới bắt đầu khởi động nên chưa đủ mát, nếu bật liên tục thì tốn điện (thang máy công cộng thì tần suất đi lại liên tục, điều hoà chạy liên tục). Cách hữu hiệu là lắp một cửa gió thổi vào giếng thang hoặc xử lý thông gió tốt.

+ Khi thiết kế thang bổ sung ngoài nhà hết sức lưu ý chống thấm, dột và co giãn, lún nứt giữa hai khối về lâu dài.

Đọc thêm: Giải pháp lắp thang máy gia đình cạnh cầu thang bộ

Thang máy gia đình ốp gỗ cao cấp

Gỗ tự nhiên là một vật liệu đem lại sự ấm cúng và sang trọng cho mỗi căn nhà. Nếu thang máy nguyên bản chỉ có khung thép và kính thì chắc hẳn không thể ăn nhập với một căn nhà mà nội thất sử dụng nhiều gỗ tự nhiên. Ốp gỗ cho thang máy giúp nó hoàn toàn tương đồng với thiết kế tổng thể của căn nhà.

Thang máy kính gia đình

Thang máy lắp đặt cho nhà ống

Thang máy tròn

Thang máy tròn là thiết kế đặc sắc, mềm mại, mang đến sự khác biệt mỗi căn nhà.

Thang máy gia đình lắp ngoài trời

.